วันจันทร์ที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2554

คุณลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์

คุณลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์ โดยทั่วไปจะแสดงให้เห็นลักษณะประจำตัว 3 ประการ คือ
1.มีใจปั้มกล้าได้กล้าเสีย
2.มีความคิดหลากหลายและมุมมองกว่างไกล
3.มีอารมณ์ขัน
(jewlet,quoted in Bevee, et al. 1995 : 222) ซึ่งคุณลักษณะแต่ละอย่างอธิบายได้ ดังนี้คือ
1.มีใจป้ำกล้าได้กล้าเสีย (willingness to take risks)
หมายถึง ความกล้าเสี่ยง กล้าเผชิญกับสิ่งที่จะเกิดขึ้น หากผลงานประสบความล้มเหลว หรือไม่เป็นไปอย่างที่คาดคิด รูปแบบของความคิดจะเป็นแบบที่ใช้กันทั่วไป ในงานที่ต้องใช้สติปัญญาอย่างมากในการแก้ปัญหาในชีวิต คือ แนวคิดที่มุ่งแสวงหาคำตอบที่ดีที่สุด เพียงคำตอบเดียว (one “best” answer) หรือเรียกว่า “convergent thinking” กระบวนการคิดก็จะเริ่มจากการพิจารณาข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่รวบรวมมาได้ และจะจำกัดของเขตความคิดให้แคบลงทันที ด้วยการตัดความคิดอื่น ๆ ที่เป็นไปได้ ทั้งหมดออกไป จนเหลือคำตอบที่คิดว่าดีที่สุดเพียงคำตอบเดียว
2.มีความคิดหลากหลายและมุมมองกว้างไกล (divergent thinking)
หมายถึง การมีความคิดที่เปิดกว้างในการแก้ปัญหา ขึ้นอยู่กับความเชื่อว่าปัญหาต่าง ๆ สามารถแก้ได้มากว่าหนึ่งวิธี และทุก ๆ ปัญหาจะมีคำตอบที่ถูกต้องมากกว่าหนึ่งคำตอบ ลักษณะความคิดแบบนี้จะแตกต่างจากความคิดในข้อแรกที่กล่าวมาแล้ว กล่าวคือ แทนที่จะจำกัดขอบเขตความคิดให้แคบลงทันที แต่วิธีนี้จะขายของเขตความคิดให้กว้างออกไป เป็นการเปิดโอกาสให้สำรวจความคิดต่าง ๆ ทั้งที่สมเหตุผลและไม่สมเหตุผล เพื่อให้มีตัวเลือกตัดสินใจหลาย ๆ แบบ หลาย ๆ ทาง แล้วจึงเลือกวิธีแก้ปัญหาที่ดีวิธีเดียว จากหลาย ๆ คำตอบที่ถูกต้อง การมีแนวความคิดเปิดกว้าง และหลากหลายแบบนี้ จะช่วยให้การสร้างสรรค์งานโฆษณามีลักษณะเด่นเป็นเอกลักษณ์ หรือแหวกแนวไม่ซื้อแบบใคร
3.มีอารมณ์ขัน (sense of humor)
หมายถึง คุณลักษณะของบุคคลที่มีลักษณะนิสัยที่มักเห็นเรื่องต่าง ๆ เป็นเรื่องชวนขัน แฝงด้วยอารมณ์ขี้เล่นที่มีลักษณะเชิงสร้างสรรค์และฉลาด จุดมุ่งหมายสำคัญของการมีอารมณ์ขันดังกล่าวนี้ ไม่ใช่เพื่อต้องการให้งานโฆษณาเป็นงานสนุก แต่คุณค่าของการมีอารมณ์ขัน มีส่วนอย่างมากต่อการทำให้สมองหรือจิตใจปลอดโปร่ง ทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ใหม่ ๆ หรือ สามารถเชื่อมโยงความคิดเดิมให้รวมตัวขึ้นเป็นรูปแบบใหม่ เป็นต้น อย่างไรก็ตามอารมณ์ขันยังสามารถนำไปใช้ในสิ่งโฆษณาด้วย เช่นเดียวกัน
พนา ทองมีอาคม (2538 : 20) ได้นำผลงานการศึกษาค้นคว้าของ เคนเนตต์ เอ ลองแมน (Kenneth A. Longman) เกี่ยวกับคุณลักณะสำคัญของนักสร้างสรรค์มากล่าวไว้น่าสนใจ 5 ประการ จึงใคร่ขอนำมากล่าวเพิ่มเติมพอเป็นสังเขป ดังนี้คือ
1.มีความอยากรู้อยากเห็น (curiosity) เป็นคุณสมบัติพื้นฐานสำคัญที่นักสร้างสรรค์เป็นผู้สนใจสิ่งต่าง ๆ รอบตัวทุกเรื่อง ชอบแสวงหาความรู้ ชอบอ่าน ขอบเปิดรับต่อสิ่งใหม่ ๆ เพื่อเป็นการสะสมวัตถุดิบสำหรับงานสร้างสรรค์ และนำไปสู่การค้นพบสิ่งใหม่ ๆ
2.มีจินตนาการ (imagination) เป็นคุณสมบัติติดตัวที่จะช่วยให้นักสร้างสรรค์สามารถพัฒนาสิ่งใหม่ ช่วยให้สามารถมองเห็นความสัมพันธ์ใหม่ ๆ ที่นำไปสู่ส่วนประสมอย่างใหม่หรือรูปแบบใหม่
3.เข้าถึงความรู้สึกของผู้อื่น (empathy) เป็นคุณสมบัติที่มีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการสื่อสารและการโฆษณา นักโฆษณาที่สามารถเอาใจของตนเองไปรับรู้ความรู้สึกของผู้อื่นในสถานการณ์ต่าง ๆ จะมีความสามารถในการเอาความรู้สึกของผู้อื่น มาเป็นความรู้สึกของตนเองได้ดี คุณสมบัตินี้สามารถนำมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของงานสื่อสารของตนได้เป็นอย่างดี
4.มีความกระตือรือร้น (enthusiasm) เป็นคุณสมบัติสำคัญของนักสร้างสรรค์ เพราะความกระตือรือร้นเป็นแรงผลักดันให้เกิดความอยากรู้อย่างเห็น หล่อหลอมกับจินตนาการ ทำให้นักสร้างสรรค์แสวงหาลู่ทางใหม่ ๆ หรือความสัมพันธ์ใหม่ ๆ
5.มีลักษณะคล่องตัวและรับแนวทางใหม่ ๆ (flexibility) นักสร้างสรรค์จะมีลักษณะยอมรับความคิดแปลก ๆ ใหม่ ๆ ไม่ติดยึดอยู่กับความเคยชินเก่า ๆ